"สไปรูลิน่า" เสริมภูมิคุ้มกันอย่างไรให้แข็งแรงในวัย 60+

จุดเริ่มต้นของสุขภาพที่ดี เริ่มที่ “เลือด”
เมื่ออายุมากขึ้น หลายคนเริ่มรู้สึกว่าร่างกายไม่เหมือนเดิม — นอนเยอะแต่ยังเหนื่อยง่าย เป็นหวัดบ่อย แผลหายช้า หรือแม้แต่โรคภูมิแพ้ที่เคยหายไปกลับมากำเริบอีกครั้ง ทั้งหมดนี้มีจุดเริ่มต้นอยู่ลึกลงไปในร่างกายของเรา นั่นคือ “เม็ดเลือดขาว”

เม็ดเลือดขาว (White Blood Cells – WBC) คือ “ทหารตัวจิ๋ว” ที่คอยปกป้องเราจากเชื้อโรคทุกชนิด ทั้งไวรัส แบคทีเรีย พยาธิ และสิ่งแปลกปลอมต่าง ๆ แต่เมื่ออายุมากขึ้น ระบบภูมิคุ้มกันจะทำงานช้าลง ไขกระดูกผลิตเม็ดเลือดขาวลดลง ทำให้ทหารเหล่านี้ “เหนื่อยง่ายและสู้ไม่เต็มที่”

ข่าวดีคือ ธรรมชาติมี “ผู้ช่วยจากพืช” ที่สามารถฟื้นฟูภูมิคุ้มกันของเราได้อย่างปลอดภัยและมีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์รองรับ นั่นคือ สาหร่ายสไปรูลิน่า (Spirulina) หรือที่หลายคนรู้จักกันดีในชื่อ “สาหร่ายเกลียวทอง” ซึ่งเป็นสุดยอดอาหารจากธรรมชาติที่อุดมไปด้วยสารอาหารหลากชนิด โดยเฉพาะสารสำคัญชื่อ ไฟโคไซยานิน (Phycocyanin) ที่มีบทบาทโดดเด่นในการเสริมภูมิคุ้มกัน

ทำความรู้จัก “เม็ดเลือดขาว” ทหารตัวจริงของร่างกาย
เม็ดเลือดขาวคือเซลล์ในระบบภูมิคุ้มกันที่มีหน้าที่กำจัดสิ่งแปลกปลอม เช่น เชื้อโรค เซลล์ที่ติดเชื้อ หรือเซลล์ที่ผิดปกติ (เช่น เซลล์มะเร็ง) โดยร่างกายจะสร้างเม็ดเลือดขาวที่ ไขกระดูก (Bone Marrow) จากนั้นมันจะเดินทางผ่านกระแสเลือดและน้ำเหลืองไปยังทั่วร่างกาย

เมื่อพบสิ่งแปลกปลอม เม็ดเลือดขาวจะ “ส่งสัญญาณเตือนภัย” และเรียกเพื่อนร่วมทีมมาช่วยกำจัดศัตรูออกไป เหมือนระบบป้องกันภัยขั้นสูงที่ทำงานแบบอัตโนมัติภายในตัวเรา

ประเภทของเม็ดเลือดขาวทั้ง 5 ชนิด
- นิวโทรฟิล (Neutrophils)  : ทหารแนวหน้า คอยจับกินเชื้อโรคทันทีเมื่อพบการติดเชื้อ
- ลิมโฟไซต์ (Lymphocytes) : ประกอบด้วย T-cell, B-cell และ NK-cell ซึ่งเป็นหน่วยสร้างภูมิคุ้มกันจำเพาะ เช่น การสร้างแอนติบอดี
- โมโนไซต์ (Monocytes) : พัฒนาเป็น Macrophage ทำหน้าที่เก็บกินซากเชื้อโรคและเศษเซลล์
- อีโอซิโนฟิล (Eosinophils) : ต่อสู้กับพยาธิและควบคุมปฏิกิริยาแพ้
- เบโซฟิล (Basophils) :  ปล่อยสารฮิสตามีนเมื่อเกิดการอักเสบ เพื่อให้เลือดไหลเวียนเข้าพื้นที่ติดเชื้อได้มากขึ้น

ในคนวัยสูงอายุ ระบบเหล่านี้เริ่มทำงานช้าลงและบางส่วนลดจำนวนลงโดยเฉพาะ “ลิมโฟไซต์” ทำให้ภูมิคุ้มกันอ่อนแอ และติดเชื้อได้ง่าย

คุณค่าทางโภชนาการของสไปรูลิน่า
- โปรตีนสูงถึง 60–70% ของน้ำหนักแห้ง
- มีกรดอะมิโนจำเป็นครบทุกชนิด เช่น ไลซีน เมไทโอนีน และฟีนิลอะลานีน
- มีแร่ธาตุสำคัญ เช่น เหล็ก สังกะสี แมกนีเซียม โพแทสเซียม
- อุดมด้วยวิตามิน B1, B2, B12 (แต่เป็นรูปที่ดูดซึมได้จำกัด)
- มีกรดไขมันดี เช่น γ-linolenic acid (GLA)
- มีสารต้านอนุมูลอิสระ ได้แก่ เบต้าแคโรทีน, วิตามิน E และ ไฟโคไซยานิน (Phycocyanin)

สไปรูลิน่าคือ “โรงงานอาหารขนาดจิ๋ว” ที่รวมสารอาหารหลายชนิดในเม็ดเดียว

ไฟโคไซยานิน (Phycocyanin): หัวใจของสไปรูลิน่า
ไฟโคไซยานินเป็นเม็ดสีโปรตีนสีน้ำเงินเข้มที่พบเฉพาะในสไปรูลิน่า ทำหน้าที่ช่วยในการสังเคราะห์แสงของสาหร่าย แต่ในทางการแพทย์พบว่าสารนี้มีฤทธิ์ทางชีวภาพหลายประการ

คุณสมบัติของไฟโคไซยานิน

1. ต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidant)

– ช่วยปกป้องเซลล์จากความเสียหายของอนุมูลอิสระ
– ลดการเสื่อมของเซลล์เม็ดเลือดและเนื้อเยื่อ

2.  ต้านการอักเสบ (Anti-inflammatory)
– ยับยั้งเอนไซม์ COX-2 และ LOX ซึ่งเป็นต้นเหตุการอักเสบในร่างกาย

3.  กระตุ้นภูมิคุ้มกัน (Immunomodulatory)

– ช่วยให้เม็ดเลือดขาวทำงานอย่างสมดุล ไม่ไวเกินไปจนเกิดภูมิแพ้ หรือเฉื่อยเกินไปจนติดเชื้อง่าย

4. ต้านการเกิดเซลล์ผิดปกติ (Anti-proliferative)
– ในระดับห้องทดลองพบว่าไฟโคไซยานินช่วยยับยั้งการแบ่งตัวของเซลล์มะเร็งบางชนิด                      

กลไกของสไปรูลิน่าในการเสริม “กองทัพเม็ดเลือดขาว”
1. กระตุ้นการสร้างเม็ดเลือดขาวใหม่
งานวิจัยของ Selmi et al. (2011) ศึกษาในผู้สูงอายุอายุเกิน 50 ปี พบว่า การรับประทานสไปรูลิน่า 12 สัปดาห์ช่วยเพิ่มจำนวนเม็ดเลือดขาว (WBC) และระดับฮีโมโกลบินได้อย่างมีนัยสำคัญ

นักวิจัยสันนิษฐานว่า สาร ไฟโคไซยานิน อาจกระตุ้นการสร้าง “เซลล์ต้นกำเนิดในไขกระดูก (Stem Cells)” ให้ผลิตเม็ดเลือดขาวชนิดต่าง ๆ ได้ดีขึ้น ส่งผลให้ภูมิคุ้มกันของผู้สูงอายุฟื้นตัวช้าแต่มั่นคง


2. เพิ่มพลังให้ NK Cells และ Macrophage
NK Cells (Natural Killer Cells) คือหน่วยสังหารเชื้อไวรัสและเซลล์มะเร็งตามธรรมชาติ

งานของ Hirahashi (2002) พบว่า สไปรูลิน่าช่วยเพิ่มกิจกรรมของ NK Cells ได้จริง ทำให้เซลล์ร้ายถูกทำลายได้เร็วขึ้น

Macrophage คือหน่วยเก็บกวาดของร่างกาย
สารสกัดจากสไปรูลิน่าช่วยให้ macrophage เคลื่อนไหวและกลืนกินสิ่งแปลกปลอมได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น   เปรียบเสมือนการเพิ่มจำนวน “เจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัย” ภายในร่างกาย

3. ปรับสมดุลภูมิคุ้มกันและลดการอักเสบ
เมื่อภูมิคุ้มกันทำงานมากเกินไป ร่างกายจะหลั่งสารอักเสบ เช่น IL-6   (Interleukin-6) และ TNF-α (Tumor Necrosis Factor-alpha)

-  IL-6 คือ “สารส่งสัญญาณ” ที่บอกให้ร่างกายเริ่มการอักเสบ หากมีมากเกินไปจะทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรัง เช่น ปวดข้อ หรือโรคหัวใจ
- TNF-α คือ “สารเตือนภัย” ที่เรียกเม็ดเลือดขาวมาสู้เชื้อโรค แต่ถ้ามีมากเกิน จะทำลายเนื้อเยื่อ

ไฟโคไซยานินในสไปรูลิน่าทำหน้าที่เหมือน “ผู้ควบคุมสมดุล” ช่วยลดการหลั่งสาร IL-6 และ TNF-α ส่วนเกิน   พร้อมทั้งรักษาภูมิคุ้มกันให้อยู่ในระดับพอดี และลดความเครียดออกซิเดชันในเม็ดเลือดขาว ซึ่งมักสูงในผู้สูงวัย


4. ป้องกันเม็ดเลือดขาวเสื่อมสภาพจากอนุมูลอิสระ
ไฟโคไซยานินสามารถดักจับอนุมูลอิสระ (Free Radicals) ได้โดยตรง ทำให้เม็ดเลือดขาวไม่ถูกทำลาย และยังช่วยให้เยื่อหุ้มเซลล์แข็งแรง
ผลที่ได้คือ เม็ดเลือดขาวมีอายุยืนขึ้นและทำงานได้ยาวนานกว่าเดิม

วิธีรับประทานและเลือกสไปรูลิน่าให้ปลอดภัย
ปริมาณที่แนะนำ   :   1–3 กรัมต่อวัน ติดต่อกัน 2–3 เดือน
ควรเริ่มจากปริมาณน้อยก่อน เพื่อให้ร่างกายปรับตัว

เคล็ดลับเลือกผลิตภัณฑ์คุณภาพ
- มีใบรับรอง อย. หรือ   มาตราฐานโรงงานตามกฎหมายกำหนด

ข้อควรระวัง
- ผู้ใช้ยากดภูมิหรือมีโรคภูมิคุ้มกันตนเองควรปรึกษาแพทย์
- หญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตรควรหลีกเลี่ยง
- หากคลื่นไส้หรือท้องอืด ควรลดขนาดรับประทาน

เสริมภูมิคุ้มกันให้ได้ผล ควรทำควบคู่กับ...
- พักผ่อนให้เพียงพอ 6–8 ชั่วโมงต่อวัน
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เช่น เดินเร็ว โยคะ หรือว่ายน้ำ
- รับประทานอาหารครบ 5 หมู่ โดยเฉพาะผักผลไม้หลากสี
- ดื่มน้ำสะอาดให้พอเพียง
- หลีกเลี่ยงบุหรี่และแอลกอฮอล์
-การรับประทานสไปรูลิน่าเพียงอย่างเดียวอาจช่วยได้บางส่วน แต่หากทำร่วมกับพฤติกรรมสุขภาพที่ดี ระบบภูมิคุ้มกันจะฟื้นตัวได้เร็วกว่าและยั่งยืนกว่า

กองทัพเม็ดเลือดขาวของคุณจะกลับมาแข็งแรงอีกครั้ง
เม็ดเลือดขาวคือกองทัพหลักที่คอยปกป้องร่างกายจากเชื้อโรค เมื่อเราดูแลมันให้แข็งแรง ระบบภูมิคุ้มกันทั้งระบบก็จะทำงานได้ดีขึ้น   สไปรูลิน่า และ ไฟโคไซยานิน คือของขวัญจากธรรมชาติ ที่ช่วยเติมพลังให้ทหารในร่างกายของเรากลับมามีพลังอีกครั้ง   โดยเฉพาะในวัย 50–70 ปี ที่ต้องการดูแลสุขภาพแบบ “ป้องกันก่อนป่วย”

แหล่งอ้างอิงทางวิทยาศาสตร์
- Selmi, C., et al. (2011). Effects of Spirulina on anemia and immune function in senior citizens. Cell Mol Immunol.
- Hirahashi, T., et al. (2002). Activation of the human innate immune system by Spirulina. Int Immunopharmacol.
- Ismail, G. M., & El-Sheekh, M. M. (2018). C-Phycocyanin downregulates inflammatory mediators. Biomed Pharmacother.
- Finamore, A., et al. (2025). Spirulina in Clinical Practice. Evid Based Complement Alternat Med.
- Romay, C., et al. (2023). C-Phycocyanin: A biliprotein with antioxidant and anti-inflammatory effects. Curr Protein Pept Sci.